Bewonersbedrijven, sociale ondernemingen opgericht door betrokken bewoners, blijken vaak financieel stabiel, winstgevend en een bron van betaalde banen te zijn. Dit komt naar voren in de Monitor Bewonersbedrijven 2024 van Social Enterprise NL en LSA Bewoners. Toch staat hun stabiliteit onder druk door onder meer regelgeving rondom winst, aldus Stefan Panhuijsen van Social Enterprise NL. “Gemeenten, financiers en opdrachtgevers zouden flexibeler met deze regels om kunnen gaan. Bewonersbedrijven dragen immers bij aan de leefbaarheid in buurten, creëren banen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en verkleinen de kloof tussen arm en rijk.”
Voor de Monitor Bewonersbedrijven 2024 werden 86 bewonersbedrijven ondervraagd over hun activiteiten. Veel van deze bedrijven geven aan dat ondernemen voor hen geen doel op zich is, maar een middel om de doelen van hun bewonersinitiatief te verwezenlijken.
Vaak beschikken bewonersbedrijven over een eigen pand of gebouw. De bedrijven die inkomsten genereren, doen dit veelal door het verhuren van ruimtes, het runnen van horecagelegenheden en het leveren van diensten aan de gemeente, vaak gecombineerd. Daarnaast werken ze regelmatig samen met welzijnsorganisaties of woningcorporaties, logisch gezien het sterke sociale netwerk dat bewonersbedrijven in hun omgeving hebben.
Werkgelegenheid en betrokkenheid
Bewonersbedrijven spelen een cruciale rol in het creëren van werkgelegenheid, vaak in kwetsbare buurten. Bij ongeveer 60 procent van de bewonersbedrijven werken betaalde krachten. Bovendien werken veel actieve buurtbewoners onbetaald mee aan het initiatief.
Gemiddeld zijn er per bewonersbedrijf 53 vrijwilligers en 7 betaalde krachten actief. Betaalde banen zijn meestal parttime, wat betekent dat een doorsnee bewonersbedrijf ongeveer 3,5 FTE op de loonlijst heeft staan. Deze banen hebben een grote maatschappelijke waarde, omdat ze vaak worden vervuld door mensen met een grote afstand tot de reguliere arbeidsmarkt, die via formele instanties moeilijk aan werk komen.
Break-even of winst
Bewonersbedrijven blijken, vooral bij structurele bedrijfsmatige activiteiten, hun omzet flink te kunnen opschalen. Bijna de helft van de bewonersbedrijven realiseert een omzet van meer dan 100.000 euro. 40 procent van hen geeft aan winstgevend te zijn, terwijl 30 procent op break-even draait.
Sommige bewonersbedrijven kiezen bewust voor een break-even situatie of een kleine winst. Een te hoge winst wordt door subsidieverstrekkers, zoals gemeenten, vaak als ongewenst gezien. Dit creëert een delicate balans, want hoewel gemeenten financiële stabiliteit eisen, beperken ze tegelijkertijd de mogelijkheden voor bedrijven om een reserve op te bouwen voor slechtere tijden of toekomstige investeringen.
Ondernemerschap als werkwijze
Volgens Panhuijsen zouden gemeenten bewonersbedrijven meer ruimte moeten geven om hun stabiliteit te waarborgen. Dit is mede vanwege hun enorme maatschappelijke impact: “De bedrijven die inkomsten genereren zouden minder vaak gekort moeten worden en zelf hun winst moeten mogen behouden om een buffer op te bouwen. Een impactanalyse van de Welzijnscoalitie Groningen liet zien dat elke euro die wordt geïnvesteerd, 3,60 euro oplevert. Dat geld komt direct ten goede aan wijkbewoners, gemeenten en woningcorporaties.”
Robuuster ondernemen
Of ze nu winstgevend zijn of niet, Panhuijsen ziet een sterke ondernemersmentaliteit bij veel bewonersbedrijven: “Ze hebben vaak een professionele rechtsvorm, volwassen HR-beleid en solide governance. Bovendien richten ze zich op actuele thema’s zoals circulariteit en de energietransitie. Bewonersbedrijven verdienen daarom meer vertrouwen in de vorm van langdurige samenwerkingen en opdrachten. Hierdoor kunnen ze steviger ondernemen en hun belangrijke rol in de wijk blijven vervullen.”
Bestel nu de beste boeken over Ondernemerschap!
Via onze partner managementboek.nl
Door de andere 20 procent te belichten stelt dit boek jou in staat om op een leuke manier én binnen een jaar de productiviteit van jouw bedrijf enorm te verhogen.
De methodiek in dit boek heet OGSM: Objective, Goals, Strategies, Measures. Het is een plan op 1 A4 (ja je leest het goed: één A4) dat leidt van visie naar actie.
Doorgroeien met je bedrijf naar hoog niveau - Kiezen voor de beste klanten tegen de beste prijzen. Heel goed verdienen in minimale tijd. Werken onder je eigen voorwaarden vanuit rust en kwaliteit. Bouw in 7 stappen jouw eigen high end groeistrategie.
Werkelijk elke ondernemer is ernaar op zoek: de formule om zijn bedrijf echt te laten groeien. Niet de gebruikelijke procentjes per jaar, maar exponentieel.
Dennis van den Berge laat zijn gevoel vaak spreken en dat heeft hem tot nu toe een prachtig bedrijf opgeleverd waar hij elke dag met plezier werkt.
Ondernemen met informatie laat studenten in drie samenhangende delen kennismaken met de informatievoorziening in een onderneming.