Het aantal openstaande vacatures voor beroepen die nodig zijn voor de verduurzaming van de industrie is in Noord-Brabant in zeven jaar tijd meer dan verdubbeld. In het tweede kwartaal van 2023 ging het om 2.300 vacatures. Technische vakmensen met kennis van onder andere elektro, procestechniek en werktuigbouw zijn essentieel om de klimaatdoelstellingen voor de industrie te kunnen halen.
“Nederland staat voor een forse opgave om de uitstoot van CO₂ de komende jaren drastisch terug te brengen. Voor de uitvoering van de verschillende klimaatmaatregelen in de industrie zijn veel vakmensen nodig. Het gaat om beroepen waar nu al structurele tekorten in zijn, onder andere door een te lage instroom van jonge vakmensen”, stelt Milou Audenaerd, arbeidsmarktadviseur UWV West-Brabant & Zeeland.
Vakmensen in techniek, ICT, kwaliteit en veiligheid
Er zijn verschillende technici nodig op het gebied van procestechniek, werktuigbouw en elektro. Eerst gaat het om innovatie en research & development (R&D). Hierbij zijn met name hbo’ers en wo’ers betrokken. Later worden maatregelen uitgevoerd en geïmplementeerd in de productieprocessen. Dan komen mbo’ers in beeld, om machines te bouwen, te installeren of te onderhouden en ermee te werken. Productieprocessen zijn vaak geautomatiseerd, waardoor ook ICT steeds belangrijker wordt. Daarnaast levert inzet van ICT data en kennis op, waaruit data-analisten lering kunnen trekken om bijvoorbeeld productieprocessen te verbeteren. In de industrie nemen analisten tijdens het productieproces continu monsters om producten te onderzoeken op samenstelling en kwaliteit. Zeker als er wordt overgeschakeld op andere grondstoffen of andere technologie. Werken met hoge temperaturen, (grote) machines en installaties en (vaak gevaarlijke) chemische stoffen vraagt bovendien continue om aandacht voor veiligheid. Momenteel
staan de meeste vacatures open voor monteurs industriële machines en installaties, ontwerpers, architecten en analisten ICT-systemen en mechanisch operators procesindustrie.
Meer uitstroom dan instroom
Voor de meeste technische klimaatbanen in de industrie is de arbeidsmarkt zeer krap. Momenteel staan in Noord-Brabant voor deze banen gemiddeld 11 vacatures open per direct inzetbare werkzoekende. In het tweede kwartaal van 2019 waren dat er 6. De krapte is dus groter dan een aantal jaar geleden. En die situatie verandert niet zomaar. Met name in de industrie werken relatief veel 60-plussers (22.800 in Noord-Brabant) die de komende jaren de arbeidsmarkt verlaten, omdat zij met pensioen gaan. Er zijn te weinig jongeren om deze ouderen te vervangen. In Nederland dalen bovendien de studentenaantallen in het mbo en hbo voor relevante opleidingen.
Opleidingen en zij-instroomprojecten
Opleidingen in deze richtingen bieden dus een (heel) goed toekomstperspectief voor jongeren. Ook voor werkzoekenden en werkenden die willen overstappen naar een klimaatbaan zijn de baankansen goed. Soms kunnen mensen zonder diploma’s instromen. Werkgevers, opleidingsinstituten en organisaties als UWV werken, verspreid over het land, samen aan gerichte opleidingstrajecten voor zij-instromers. Een mooi voorbeeld hiervan is het project Be An Engineer. Zij-instromers met een passie voor techniek kunnen in deeltijd werkend-leren en ook een Associate Degree of Bachelor diploma behalen, bijvoorbeeld in de elektrotechniek of werktuigbouwkunde. Voor kandidaten met een WW-uitkering wordt in overleg met UWV een periode afgesproken waarin de uitkering doorbetaald wordt.
Ontwikkeling WW-uitkeringen
In september 2023 werden er in Noord-Brabant 24.206 WW-uitkeringen verstrekt, een daling van 1% ten opzichte van de maand ervoor. In vergelijking met september 2022 steeg het totaal aantal verstrekte WW-uitkeringen in Noord-Brabant met 2,8%. In Nederland steeg het aantal het WW-uitkeringen de afgelopen maand met 2,0%
