In de afgelopen jaren is het milieu in sommige opzichten erop vooruitgegaan. Zo is de luchtkwaliteit verbeterd en worden bodemverontreinigingen met risico op verspreiding systematisch aangepakt. Er zijn tegelijk ook zorgelijke trends waaronder een toename van zeer zorgwekkende stoffen in het milieu, zoals PFAS, en de toename van lichthinder. De provincie streeft naar een schoon, gezond en veilig milieu waarbij op alle aspecten beter gepresteerd wordt dan het wettelijk minimum, aldus het ontwerp-beleidskader milieu dat Gedeputeerde Staten deze week vastgesteld hebben.
“Als provincie zijn we nog steeds druk bezig met het oplossen van milieuproblemen die in de afgelopen decennia zijn ontstaan, ”aldus gedeputeerde Anne-Marie Spierings. “Met dit beleidskader wil ik ervoor zorgen dat er geen nieuwe milieuproblemen ontstaan zoals met zeer zorgwekkende stoffen of lichtvervuiling. En sommige milieuproblemen gaan we verder oplossen. Zo moeten we gaan toewerken naar de luchtkwaliteit die de Wereldgezondheidsorganisatie adviseert om ons doel van drie gezonde levensjaren erbij voor elke Brabander te halen. Dit doen we als provincie uiteraard niet alleen. Samen met andere overheden, bedrijven en burgers gaan we hier invulling aan geven.”
Luchtkwaliteit
In 2030 wil de provincie voldoen aan de normen van de World Health Organization (WHO) voor fijnstof (PM10) en stikstofdioxide en in 2040 voor ultrafijnstof (PM2,5). Deze streefwaarden sluiten goed aan bij de doelstellingen van het Schone Lucht Akkoord. Dit akkoord dat de provincie en vele Brabantse gemeenten getekend hebben, streeft naar 50% gezondheidswinst in 2030 ten opzichte van 2016. De energietransitie, duurzame mobiliteit en de stikstofaanpak dragen al veel bij aan betere luchtkwaliteit. In de vergunningverlening hanteert de provincie het uitgangspunt van ‘zo scherp mogelijk vergunnen’.
Zeer zorgwekkende stoffen
De productie van chemische stoffen is de afgelopen decennia sterk gegroeid. Zo is het aantal geregistreerde chemische stoffen explosief gestegen van 10,6 miljoen in 1990 naar 159 miljoen verschillende stoffen in 2020. Daar zitten stoffen tussen die gevaarlijk zijn, zoals lood, chroom of PFAS. Dit worden ook wel zeer zorgwekkende stoffen (ZZS) of potentieel zeer zorgwekkende stoffen (pZZS) genoemd. De provincie heeft als ambitie om Brabantse burgers, flora en fauna in 2030 minder bloot te stellen aan deze ZZS en pZZS dan in 2023. De provincie wil bij alle gemeenten het bewustzijn en inzicht vergroten over deze stoffen. Die kunnen dat inzicht vervolgens toepassen in de vergunningverlening, het toezicht en de handhaving. Voor bedrijven die onder bevoegd gezag van de provincie vallen scherpt de provincie de procedures aan en zal meer gebruik maken van contraexpertises. Daarbij zal de provincie uit voorzorg pZZS grotendeels gelijk behandelen als ZZS.
Lichthinder
Noord-Brabant hoort tot de provincies met de meeste verlichting. Dit concentreert zich voornamelijk rondom steden, bedrijventerreinen en glastuinbouw. Op diverse plaatsen is er tussen 2013 en 2020 een afname geweest in zogenaamd opgaand licht. Bijvoorbeeld in Eindhoven, Tilburg en ’s-Hertogenbosch. De algehele trend voor Brabant is echter een structurele toename: van 2013- 2020 +37%. Kunstlicht verstoort met name het slaapritme en beïnvloedt het hormoon melatonine bij mensen. In het verkeer kan het zorgen voor onveilige situaties, vooral bij oudere mensen of mensen met een visuele beperking. In natuurgebieden beperkt kunstlicht het leefgebied van nachtdieren en verstoort kunstlicht het dag- nachtritme van dag-actieve dieren. Omdat dit een relatief nieuw probleem is, wil de provincie met partners een actieplan opstellen tegen lichthinder. Daarbij zal gekeken worden naar het verminderen van lichthinder rond natuurgebieden, verlichte reclameborden langs wegen en streefwaarden voor lichtgebruik op bedrijventerreinen.
