Hoge kostprijzen, wegvallende afzetmarkten, onzekerheid over beleidskaders voor stikstof, nitraat en ammoniak en een Europees landbouwbeleid dat een groenere koers wil varen: de crisismaatregelen op het boerenbedrijf stapelen zich op. De agrarische ondernemer heeft kopzorgen over de toekomst. Dat blijkt uit een ledenonderzoek van ZLTO. Gemiddeld stapelen drie crisismaatregelen zich op, de kopzorgen bij agrarische ondernemers zijn groot en 28% geeft aan dat ze zich bedreigd voelen in hun voortbestaan. Extra pijnlijk is dat opvallend veel jonge ondernemers de kopzorgen als heftig ervaren.
Stapeling van kopzorgen
Het voorbestaan van agrarische ondernemers in Noord-Brabant en Zeeland staat op het spel. De omstandigheden voor een agrarisch ondernemer zijn momenteel door de opeenstapeling van crisismaatregelen bijzonder onzeker. Veel ondernemers moeten flink investeren om aan de regels te voldoen. Tegelijkertijd neemt hun verdienvermogen af. Met dit ledenonderzoek op zak brengt ZLTO beter in beeld welke impact deze opeenstapeling van crisismaatregelen heeft op de gemoedsrust en het voortbestaan van agrarische ondernemers in Brabant en Zeeland.
Voortbestaan op het spel
Agrarische ondernemers hebben de meeste slapeloze nachten vanwege de strenge staleisen in Noord-Brabant, gevolgd door het 7e Actieprogramma Nitraat en de oorlog in Oekraïne. In Noord-Brabant is de bezorgdheid het grootst. Bij 34% is de bezorgdheid zelfs zo groot dat men zich bedreigd voelen in hun voortbestaan. In Zeeland ligt dat cijfer op 13%. De cijfers gegeneraliseerd naar absolute aantallen laten een beeld zien van 1800 agrarische ondernemers in Zeeland en Noord-Brabant, die zich ernstig bedreigd voelen in hun voortbestaan als ondernemer. Extra pijnlijk is dat opvallend veel jonge agrarische ondernemers zich zorgen maken over hun toekomst.
De aanzwellende onrust en onzekerheid over de stikstofbrieven van het kabinet doet nog eens een schepje bovenop deze onderzoeksresultaten.
Ledenonderzoek
Dit ledenonderzoek is uitgevoerd in week 17 en week 18 van 2022. Met een respons van 10% onder agrarische ondernemers (met 14% van de agrarische bedrijven) op een groep van 8690 leden zijn deze onderzoeksresultaten te generaliseren naar een betrouwbaar totaalbeeld.
